Regulowanie zobowiązań finansowych wobec urzędu skarbowego przy wykorzystaniu ryczałtu cieszy się dużą popularnością. Nic dziwnego, ponieważ ta forma opodatkowania przynosi wiele korzyści, zwłaszcza małym firmom. Co przemawia na rzecz ryczałtu, a kiedy lepiej rozliczać się w inny sposób? Przed zarejestrowaniem swojej działalności gospodarczej koniecznie trzeba poznać odpowiedzi na te i inne pytania.
Na czym polega rozliczanie ryczałtem?
Ryczałt jest formą opodatkowania polegającą na przekazaniu państwu części przychodu uzyskanego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w roku poprzednim. Stawka, którą przychodzi zapłacić podatnikowi, jest niezmienna i uzależniona od branży. Oznacza to, że przedsiębiorca płaci z góry ustalony procent niezależnie od innych okoliczności, które na niego wpłynęły jak np. koszty uzyskania przychodu. On sam może wynieść maksymalnie 2 mln euro.
Co ważne, w tym przypadku górny pułap przeliczany jest po średnim kursie ustalanym przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku. Należność, jaką należy przekazać urzędowi skarbowemu, mocno różni się w poszczególnych zawodach. Najniższa stawka to 2%, a najwyższa – 17%.
Tak jak w przypadku innych form opodatkowania, do uregulowania zobowiązań wobec państwa niezbędna jest odpowiednia deklaracja. Jeśli Twój wybór padł na ryczałt, rozlicz PIT-28 za bieżący rok najpóźniej do końca kwietnia 2024.
Ten sam formularz należy wypełnić, jeśli osiąga się dochód z tytułu wynajmu, podnajmu, dzierżawy lub poddzierżawy nieruchomości. Z tego sposobu płacenia podatków nie trzeba, ale można też skorzystać, jeśli w ciągu poprzedniego roku doszło do remontu wynajmowanego komuś mieszkania. Poza tym pozwala on odliczyć od poniesionych kosztów 8,5% podatku. Osoba, która zdecydowałaby się na opodatkowanie na zasadach ogólnych, byłaby winna urzędowi skarbowemu z tego tytułu aż 12%.
Co przemawia na korzyść ryczałtu?
Do jednej z największych zalet ryczałtu należy możliwość prowadzenia uproszczonej księgowości. Dzięki temu przedsiębiorca nie jest zobowiązany do np. ewidencjonowania środków trwałych czy też przebiegu samochodu używanego do służbowych podróży. Zamiast tego wystarczy prowadzić rejestr przychodów i rozchodów. Jako że jest to zdecydowanie prostsze niż notowanie wszystkich operacji związanych z działalnością firmy, poradzi z tym sobie nawet początkujący przedsiębiorca. W ten sposób oszczędzi on na usługach profesjonalnego biura rachunkowego, co ma szczególnie duże znaczenie w przypadku nowych biznesów, wśród których wiele ma mocno ograniczone możliwości finansowe.
Ryczałt to również dobra forma opodatkowania dla mikroprzedsiębiorców nieplanujących rozbudowy swojej działalności. Do tej grupy należą m.in. osoby prowadzące jednoosobową firmę w modelu B2B. Dzięki z góry wiadomej stawce z łatwością mogą przewidzieć, ile zarobią na współpracy ze swoim partnerem biznesowym (a często de facto pracodawcą). Zaletą z jego korzystania jest ponadto odprowadzanie zaliczek raz na kwartał, a nie co miesiąc, tak jak ma to miejsce w przypadku wybrania opodatkowania na zasadach ogólnych.
Przedsiębiorcy i właściciele nieruchomości na wynajem lub dzierżawę dzięki ryczałtowi zyskują także szansę na skorzystanie z dodatkowych ulg. Jedną z nich jest możliwość pomniejszenia przychodu o połowę (a tym samym kwoty, którą przyjdzie odprowadzić do urzędu skarbowego), jeśli działalność gospodarcza w poprzednim roku przyniosła straty. Inne upusty dostępne przy rozliczaniu ryczałtowym to:
- na internet;
- od darowizn przekazywanych organizacjom pożytku publicznego, kultu religijnego i prowadzącym działania związane z pandemią koronawirusa;
- ulga dla honorowych krwiodawców, rehabilitacyjna i abolicyjna;
- z racji posiadania IKZE, czyli Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego;
- termoizolacyjna za wymianę instalacji cieplnej na bardziej lub w pełni ekologiczną dla właścicieli i współwłaścicieli ukończonych domów jednorodzinnych (innymi słowy, posiadaczom dopiero budowanej nieruchomości upust nie przysługuje).
Kiedy lepiej wybrać inny sposób opodatkowania?
W systemie podatkowym nie ma idealnych rozwiązań, przez co także ryczałt nie jest dobry dla wszystkich. Brak możliwości odpisania kosztów uzyskania przychodu nie będzie stanowił problemu tylko dla osób, które nie ponoszą cyklicznych wydatków. Przykładem mogą być mikroprzedsiębiorcy z branży IT. Narzędzia niezbędne do wykonywania zawodu (komputer, peryferia w postaci myszki i klawiatury, biurko itp.) to jednorazowy koszt, ponawiany nieregularnie w razie konieczności.
Ryczałt nie sprawdzi się jednak w przypadku działalności gospodarczych wymagających częstego zakupu różnego typu materiałów. Za przykład mogą posłużyć firmy tworzące zaproszenia i ozdoby ślubne. W ich przypadku odpisanie kosztów nabycia papieru i innych surowców to konieczność, by prowadzenie biznesu było opłacalne.
Podatnik, który wybrał ryczałt, nie może też rozliczać się ze współmałżonkiem i dzieckiem. W ten sposób, w niektórych okolicznościach, traci się podwójną kwotę wolną od podatku. Co więcej, takiej osobie nie przysługuje ulga prorodzinna. Nad wspólnym opodatkowaniem na zasadach ogólnych warto się zastanowić wtedy, gdy dochody jednej ze stron mieszczą się w pierwszym, a drugiej w innym progu podatkowym. Wtedy ryczałt staje się nieopłacalny. Przy tym pamiętać, że ewentualną chęć przejścia na zasady ogólne należy zgłosić do własnego urzędu skarbowego do 20 stycznia bieżącego okresu rozliczeniowego.
Choć nie jest to stricte wadą, wybór takiego rozliczania trzeba dobrze przemyśleć także ze względu na stawki podatkowe. Najkorzystniejsze są oczywiście te najniższe, np. 2% od sprzedaży nieprzetworzonych przemysłowo produktów roślinnych i zwierzęcych. Ta forma rozliczania się z fiskusem może być atrakcyjna również dla wielu osób wykonujących usługi z zakresu IT.
Stawka na poziomie 12% to tyle samo, co w przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych, ale niepodlegająca pierwszemu progowi dochodowemu w wysokości 120 tys. zł. Ryczałt niekoniecznie jednak będzie opłacalny dla przedstawicieli wolnych zawodów zarabiających w skali roku poniżej tej sumy. Dla nich przewidziano 17% podatek.
