Zawarcie związku małżeńskiego, poza znaczeniem w wymiarze faktycznym, wywiera ogromne skutki w sferze prawnej małżonków. Z chwilą kiedy młodzi powiedzą sakramentalne tak, co do zasady, wszystko to co od tej chwili np. zakupią, stanowi ich majątek wspólny. Czy wszystkie rzeczy, nabyte w trakcie małżeństwa, wchodzą w skład majątku wspólnego? Czy istnieje możliwość aby małżonkowie, którzy mają tzw. wspólność majątkowa mogli posiadać majątki osobiste?
Jeżeli małżonkowie nie postanowią inaczej to z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Co to oznacza? Aby wytłumaczyć to sformułowanie ustawowe posłużę się przykładem. Jan Nowak, pozostający od 5 lat w związku małżeńskim z Janiną Nowak, w dniu 5 stycznia 2016 r. kupił samochód np. Forda Mondeo III. W umowie sprzedaży, jako kupującego, wskazano Jana Nowaka. Następnie Jan Nowak udał się do właściwego wydziału komunikacji, aby zawiadomić o swoim zakupie. W wydanym dowodzie rejestracyjnym, jako właściciel, również figuruje Jan Nowak. Mimo takiego stanu rzeczy zakupione auto stanowi własność obojga małżonków. Należy jednak wskazać, że obowiązujące przepisy przewidują również możliwość, że w wyżej opisanym przykładzie właścicielem będzie jedynie małżonek, który podpisał umowę.
Małżonkowie mogą posiadać również swoje odrębne, osobiste majątki. Przedmioty wchodzące w skład majątków osobistych stanowią własność jednego małżonka. Katalog tych przedmiotów określa art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Do tego katalogu należą m.in.
- rzeczy nabyte przed zawarciem małżeństwa np. auto kupione przed zawarciem związku małżeńskiego,
- rzeczy zakupione za środki uzyskane ze sprzedaży majątku nabytego przed zawarciem małżeństwa np. zakup nowego auta sfinansowano ze środków pieniężnych, które pochodzą ze sprzedaży samochodu nabytego przed zawarciem małżeństwa,
- rzeczy uzyskane w wyniku darowizny czy dziedziczenia np. rodzice w drodze darowizny przekazują mieszkanie swojemu dziecku, który pozostaje w związku małżeńskim ( wyjątek stanowią przedmioty zwykłego urządzenia domowego służące do użytku obojga małżonków, które są objęte wspólnością ustawową także w wypadku, gdy zostały nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca wyraźnie wskazał komu należy się rzecz ),
- rzeczy wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom np. gdy jeden z małżonków jest wspólnikiem spółki cywilnej to rzeczy nabyte w trakcie działania spółki cywilnej nie wchodzą w skład majątku wspólnego małżonków,
- przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków np. pieniądze czy samochód za osiągnięcia sportowe.
