Dom publiczny, budynek widowiskowy - jakie funkcje w minionym stuleciu pełnił obiekt oddalony o 2 km na północ od Bań


Jakie funkcje pełnił budynek zlokalizowany na północ od Bań, oznaczony na starej mapie niemieckiej jako Krönings Établissement? Czy w tym miejscu istniał oddalony od miasta i sąsiednich wiosek kompleks restauracyjny, budynki widowiskowe czy dom publiczny ? Jakie funkcje pełniło Przedsiębiorstwo Kroninga.                                                             

Wyraz Établissement oznaczał przedsiębiorstwo rozrywkowo rekreacyjne o charakterze zarobkowym. Określenie zostało zapożyczone z języka francuskiego. Budowle zaczęły powstawać na terenie

Niemiec od końca XVIII do pierwszych lat XX wieku. Lokalizacje wyznaczano na obszarach podmiejskich, na przedmieściach miast. Obiekty tego typu często powstawały na obszarach bogatych w lasy, rzeki, strumienie. Établissement oznaczał przedsiębiorstwo dochodowe, którego dwoma niezbędnymi elementami były: część gastronomiczna i ogród.

                                                                                 
                                          Wincent van Gogh - Dom publiczny, obraz z 1888 roku

Dopełniały całości pomieszczenia administracyjne, techniczne, pokoje gościnne i hotelowe. Architektura obiektów nawiązywała do klasycystycznych pawilonów parkowych, często używano również elementów architektonicznych występujących w XIX wiecznym budownictwie zdrojowym. Od końca XIX wieku w języku niemieckim coraz częściej zaczęto domy publiczne określać jako Établissement. We Wrocławiu i okolicach w szczytowym okresie powodzenia takich przedsiębiorstw było około 80.
                                                        
Miejsce w pobliżu Bań zostało dobrze oznaczone na mapie, która powstała w latach 1893- 1895 Agronomische Bohrungen zu Blatt Bahn. Widoczny jest obszar około 20 arów z zabudowaniami.

Na mapie Powiatu Gryfińskiego z roku 1940 miejsce to zostało oznaczone jako Krönings hof.
Po 1945 r. zaułek oddalony od miejscowości, wybudowany przy drodze, najprawdopodobniej zdecydowanie częściej uczęszczanej niż dziś, otrzymał polską nazwę Krajniki.

W monografii Banie nad Tywą autorstwa Edwarda Rymara, autor publikacji wymienił miejsce w ostatnim rozdziale monografii "Z dziejów miejscowości w gminie Banie" . "...Przysiółek Kroningshof przy drodze z Bań do Sosnowa, na wschód od Lubanowa. W 1939 r. własność Guntera Schonfelda (132 ha).

Opuszczając Banie w kierunku północnym mijamy po lewej stronie zabudowania byłego POM -u, natomiast z prawej strony ogródki działkowe. Dochodzimy do miejsca z którego rozdzielają się dwie polne drogi w kierunku Sosnowa. 

Droga która biegnie od strony lewej (w dalszej długości brukowana) prowadzi do Sosnowa i dalej w kierunku dawnej stacji kolejowej i leśniczówki Borzym. 

Droga z prawej strony prowadzi również w kierunku do Sosnowa, po dwóch kilometrach wędrówki z daleka widoczny jest zarośnięty drzewami i krzewami obszar pośród pól. 

Zatrzymujemy się w tutaj na dłużej, ponieważ dotarliśmy do dawnej osady Kröninga. Zachował się element ceglanego ogrodzenia, kamienne piwnice, korytarze które łączyły pomieszczenia piwnic (dzisiaj w labiryncie korytarzy zamieszkują lisy).

Kamienna obudowa piwnic przyciąga wzrok ułożonymi starannie polnymi kamieniami. Nasuwa się pytanie o dawne przeznaczenie obiektu.

Trudno dzisiaj jednoznacznie wskazać co znajdowało się w osadzie, przedsiębiorstwie Kröninga, położonym na wzniesieniu Krönings hof. 

Pytani starsi mieszkańcy wioski Sosnowo wspominają, że do Bań wybierano drogę brukową, natomiast drogę polną przy której zlokalizowane zostały tajemnicze budynki omijano. 

Trudno jest dziś jednoznacznie odnaleźć prawdziwy cel dla jakiego powstało przedsiębiorstwo. Jeżeli w tym miejscu istniała restauracja z ogródkami to zastanawia odległość od Bań. Można mieć tylko nadzieję, że w prywatnych archiwach rodzinnych zachowały się informacje na ten temat.










Autorem działu regionalno - historycznego w portalu chojna24.pl jest Andrzej Krywalewicz. Znasz ciekawe historie? Posiadasz ciekawe fotografie? 
Zapraszamy do kontaktu: andrzejkrywalewicz@chojna24.pl lub tel. 793 069 999

Prześlij komentarz

Nowsza Starsza